Dit blijkt uit recent onderzoek van het Fries Sociaal Planbureau (FSP), dat mede op verzoek van de Vereniging van Friese Woningcorporaties (VFW) en WoonFriesland is uitgevoerd. De gemiddelde inschrijfduur is gestegen, het aantal reacties per aangeboden huurwoningen is toegenomen en de doorstroming laat een dalende of stagnerende ontwikkeling zien. Deze ontwikkelingen komen in de meeste opzichten overeen met de trends uit de voorgaande rapportage van vraagdrukcijfers.
In de periode van 2017/2018 tot 2020/2021 is de gemiddelde inschrijfduur van een actief woningzoekende in de provincie Friesland toegenomen van 28 tot 33 maanden. In dezelfde periode is het gemiddelde aantal reacties op de door de corporaties aangeboden woningen gestegen van 47 tot 73.
Toegenomen vraagdruk
Een aantal achterliggende oorzaken spelen een rol bij de toegenomen vraagdruk op de sociale woningmarkt. Door de huisvesting van statushouders en de geringe doorstroming van ouderen naar andere woonvormen is de vraag naar sociale huurwoningen toegenomen. Daarnaast maken de lange wachttijden in overige delen van Nederland de sociale huurwoningen in Friesland extra aantrekkelijk.
Door de toenemende druk zijn woningzoekenden ook eerder geneigd minder gericht te zoeken en daarbij eerder ook over de gemeentegrens heen te kijken in de hoop hier een woning te kunnen vinden. Zo zien we het verschil in vraag tussen de stedelijke en kleine kernen enigszins afnemen. Dit suggereert een waterbed effect waarbij de hoge vraagdruk op stedelijke kernen doorwerkt in een toenemende druk op kleinere woonplaatsen. Ook hier lijkt het erop dat woningzoekenden bredere zoekcriteria gebruiken en mogelijk een minder passende woning of woonplaats overwegen. Dit kan tegelijkertijd weer leiden tot verdringing van woningzoekenden die juist wel een lokale binding hebben met kleinere woonplaatsen.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de toename van de inschrijfduur zich alleen voordoet bij eengezinswoningen en dat die van appartementen min of meer stabiel is gebleven. Daarnaast valt het op dat de situatie op de sociale huurmarkt relatief het meest gunstig is voor ouderen. Er is betrekkelijk veel aanbod en weinig vraag. Bovendien zien we dat de doorstroom op de Friese sociale huurmarkt - in vergelijking met een aantal jaren terug - laag is. Dit is vooral het geval bij de populaire grondgebonden woningen; de goedkopere appartementen komen vaker vrij voor verhuur.
Trends en ontwikkelingen
Het onderzoek is gedaan op basis van vier indicatoren: inschrijftijd, reactiegraad, slaagkans en mutatiegraad. De gegevens komen van acht corporaties in Fryslân en hebben betrekking op de afgelopen vijf jaar. De meest recente resultaten over de afgelopen periode (2020-2021) worden vergeleken met de drie vorige metingen over de afgelopen vijf jaar. Dit is een korte periode, waardoor de conclusies over de trends en ontwikkelingen beperkt zijn. De komende jaren wordt steeds jaarlijks een rapport uitgebracht. Het inzicht wordt hierdoor steeds beter.
In gesprek met gemeenten
Aan de hand van de rapportages voeren de corporaties gesprekken met gemeenten om de beschikbaarheid van sociale huurwoningen te vergroten.
Rapport Fries Sociaal Planbureau
Lees
